در قانون حمایت از خانواده، در مواردی که زوج یا زوجه برای طلاق به دادگاه مراجعه می‌کنند، دادگاه بر اساس شرع و قانون موضوع دعوای آن ها را به داوری ارجاع می‌دهد. در ادامه موضوع داوری در دعوی طلاق را بررسی می نماییم.

داور طلاق

طبق ماده ۲۷ قانون حمایت خانواده سال ۹۱ در راستای همین فلسفه صلح و سازش و جلوگیری از طلاق های بدون دلیل، قانون مقرر کرده است که در برخی از طلاق ها زوجین باید به داوری مراجعه کنند، طبق این ماده:

“در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی، دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رأی صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند.”

زمان ارجاع به داوری

با طرح دعوای طلاق از طرف زن و مرد یا یکی از آن ها، دادگاه در ابتدا نسبت به ارجاع زوج ها به داور اقدام نمی‌کند، بلکه ابتدا قاضی برای حل و فصل اختلاف تلاش می‌کند و در صورتیکه اختلافات با دخالت دادگاه برطرف نگردید، رسـیدگی به دعوا از طریق ارجاع امر به داوری صورت می‌گیرد.

بنابراین داوران در طلاق، قائم مقام و نماینده دادگاه در رفع اختلاف هستند و زمانی در دعوا مداخله می کنند که دادگاه در رفع اختلاف به نتیجه نرسیده باشد.

آیا در طلاق توافقی ارجاع به داوری دارد؟

بر اساس ماده ۲۷ قانون خانواده در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی، دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رأی صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند.

طبق ماده ۲۵ قانون حمایت خانواده:

“در صورتی که زوجین متقاضی طلاق توافقی باشند، دادگاه باید موضوع را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع دهد. در این موارد طرفین می‌ توانند تقاضای طلاق توافقی را از ابتدا در مراکز مذکور مطرح کنند.

در صورت عدم انصراف متقاضی از طلاق، مرکز مشاوره خانواده موضوع را با مشخص کردن موارد توافق جهت اتخاذ تصمیم نهائی به دادگاه منعکس می‌ کند.”

شرایط داور در طلاق

بعد از این که دادگاه قرار ارجاع امر به داوری را صادر کرد، هر یک از زن و مرد مکلفند ظرف ۷ روز از تاریخ ابلاغ، یک نفر از نزدیکان خود را که دارای شرایط داوری است، به عنوان داور معرفی کنند.

مسلمان، متأهل ، داشتن حداقل سی سال سن و آشنایی نسبی با مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی از شرایطی هستند که قانون برای داوری در طلاق در نظر گرفته است.

شایان ذکر است مردانی که نسبت به زن محرم هستند مانند پدر و برادر در صورتی که همسر آن ها نیز فوت کرده یا از هم جدا شده باشند، به عنوان داور پذیرفته می‌شوند.

در صورت نبود فرد واجد شرایط در بین خویشاوندان یا عدم دسترسی به ایشان یا قبول نکردن داوری، هر یک از زوج ها می‌توانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند.

عدم معرفی داور ظلاق به دادگاه

در صورت امتناع و خودداری زن و شوهر از معرفی داور یا عدم توانائی آنان، دادگاه خود به درخواست هر یک از طرف ها برای آن ها داور تعیین می‌کند. بهترین وکیل خانواده در مشهد  البته باید برای معرفی نکردن داور بین خواهان و خوانده قائل به تفکیک شد:

به این صورت که  عدم معرفی داور از سوی خواهان پرونده که ممکن است زوج یا زوجه باشد باعث صدور قرار رد دادخواست می گردد که در قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است.

اما عدم معرفی داور از سوی خوانده علی رغم ابلاغ دادگاه مبنی بر معرفی داور، موجب رد دادخواست نمی گردد بلکه به تقاضای خواهان، دادگاه داور برای خوانده معرفی می نماید.

تفهیم موضوع داوری به داور طلاق

بعد از ابلاغ دفتر دادگاه مبنی بر معرفی داور خود، زوج یا زوجه در مهلت تعیین شده، داور خود را  در نزذ قاضی دادگاه حاضر می نمایند و دادگاه در جلسه فوق العاده حضور داور را صورتجلسه می نماید.

در این جلسه دادگاه ابتدا هویت داور را احراز و شرایط وی را بررسی می نماید و سپس موضوع داوری را به داور طلاق تفهیم می نماید بدین صورت که شما ب شما بعنوان داور طلاق، از طرف دادگاه انتخاب می شوید که مشکلات زوجین را بررسی و نظر خود را ظرف یک هفته به صورت کتبی به دادگاه اعلام نمایید.

وظایف داور طلاق

ابتدا مرد یا زن، داور مورد نظر خود را به دادگاه معرفی می‌کند. و پس از اینکه داور مورد نظر از طرف دادگاه تأیید شد، لازم است داور منتخب، طی لایحه ای به دادگاه پذیرش داوری خود را اعلام کند و با تشکیل جلسه یا جلسات متعدد با حضور زن و مرد و در صورت امتناع بدون حضور زوج ها یا یکی از آن ها در جهت رفع اختلاف و ایجاد سازش اقدام و نتیجه را در مهلت مقرر به دادگاه اعلام کند.

نظریه داوری فرمت مشخصی ندارد و هر داوری بر اساس جلساتی که با زوجین جهت سازش برگزار می‌کند و نتیجه ای که به دست می‌آورد، نظریه داوری در طلاق را ارائه می‌کند.

مدت زمان داوری

در داوری طلاق، مدت زمان معرفی داور اط طرف زن یا مرد به دادگاه و سپس مدت زمان اعلام نظر داور را به دادگاه را توسط وکیل دادگستری مشهد بررسی می نماییم:

مدت زمان معرفی داور

بر اساس ماده ۲۸ قانون خانواده پس از صدور قرار ارجاع امر به داوری، هریک از زوجین مکلفند ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ یک نفر از اقارب متأهل خود را که حداقل سی سال داشته و آشنا به مسائل شرعی و خانوادگی و اجتماعی باشد به عنوان داور به دادگاه معرفی کنند.

مدت زمان اعلام نظر داور 

داوران پس از قبول کتبی و اطلاع به دادگاه، طبق مهلتی که دادگاه تعیین می کند که بستگی به خود دادگاه دارد که اصولا یک هفته است، نظر خود را ارائه می دهند.

در صورتی که مهلت تعیین شده برای داوری کافی نباشد، داوران می­توانند از دادگاه تقاضای تمدید مهلت کنند و در صـورتی که دادگاه درخـواست را ضـروری تشخیص داد، مهلت تمدید مـی­شود.

وکیل مشهد، وکالت و مشاوره تخصصی