ازدواج فرد ایرانی با خارجی

ازدواج به عنوان یکی از محکمترین پیوندهای بین انسانها نیاز به حمایت قانون دارد و لازم است تا بر اصول و مقرراتی متکی باشد علی الخصوص وقتی صحبت از ازدواج با بیگانگان به میان می آید. نکاح نوعی عقد می باشد؛ لذا طبق اصل آزادی عقود، طرفین در تعیین شرایط آن از جمله انتخاب طرف مقابل تا آنجا که مخالف قواعد امری نباشد آزاد هستند. بر طبق این اصل زنان و یا مردان ایرانی می توانند به عقد نکاح افراد خارجی درآیند اما چون در صورت وقوع عقد با اتباع بیگانه احتمال دارد امنیت داخلی کشور بنا به وجود یک عنصر خارجی در عقد خدشه دار شود، قانونگذار برای وقوع این عقد نکاح شرایطی را در نظر گرفته است. لازم به ذکر است علاوه بر مساله تابعیت عامل دیگری نیز باعث می شود تا قانونگذار در امر نکاح سخت گیری به خرج دهد و آن مساله دین افراد می باشد.

ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی

مرد ایرانی در ازدواج با زنان خارجی ممنوعیت ندارد و حتی نیاز به دریافت اجازه نامه مخصوص هم نیست مگر در یک مورد در خصوص ازدواج مامورین دولتی با زن خارجی که در ماده ۱۰۶۱ قانون مدنی ذکر شده است، طبق این ماده ” دولت می تواند ازدواج بعضی از مستخدمین و مامورین رسمی محصلین دولتی را با زنی که تبعه خارجه باشد موکول به اجازه مخصوص کند.”

بنابراین ماده ازدواج مستخدمین دولتی با  زنان خارجی منوط به دریافت اجاره نامه مخصوص است البته باید در نظر داشت در صورتی که کسی از مقررات این ماده تخلف کند منجر به باطل شدن ازدواج او نمی شود بلکه متخلف از ادامه خدمت در نهاد دولتی مربوطه منع می شود.

نکات و مقررات ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی

• زن خارجی در صورت ازدواج با مرد ایرانی، تبعه ایران محسوب می شود یا به تعبیر بهتر، میتواند تابعیت ایرانی کسب نماید و البته اجباری هم در کار نیست.
• وزارت کشور و اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی در صورت تقاضای ثبت ازدواج از سوی مرد تبعه ایران با زن تبعه خارجه دارای کارت هویت ویژه اتباع خارجی، مجوز ثبت ازدواج صادر می نماید.
• وزارت کشور از وزارت اطلاعات (امور بیگانگان) در خصوص هویت و صلاحیت زن خارجی، استعلام و مجوز ثبت ازدواج صادر می نماید.
• مراجع مربوطه در صورت صدور مجوز ثبت ازدواج، واقعه را ثبت خواهند نمود و برای زوجه شناسنامه صادر می نمایند.
• زنان خارجی که در نتیجه ازدواج با مرد ایرانی ، تابعیت ایران را حاصل می کنند، بعد از طلاق یا فوت همسر ایرانی خود می توانند به تابعیت اول خود رجوع نمایند لیکن باید به وزارت خارجه اطلاع کتبی دهند.
• زن شوهر مرده که از همسر ایرانی سابق خود، فرزندانی دارد نمی تواند تا زمانی که فرزندان او به سن هجده سال تمام نرسیده اند به تابعیت قبلی خود رجوع کند.
• زنان خارجی که پس از فوت شوهر یا طلاق همسر ایرانی خود، به تابعیت خارجی خود باز می گردند دیگر حق داشتن اموال غیر منقول نخواهد داشت مگر در حدودی که این حق به اتباع خارجه داده شده باشد. لذا در صورتی که به میزان بیشتری از آنچه برای اتباع خارجه حایز نیست، دارای اموال غیرمنقول باشند یا بعداً بر اساس ارث اموال غیرمنقول بیش از حد مجاز به آن می رسد. باید ظرف یک سال از تاریخ خروج از تابعیت ایرانی یا دارا شدن ملک در مورد ارث، مقدار مازاد را به یک نحوی به اتباع ایرانی منتقل نمایند، در غیر این صورت دادستان اقدام به فروش اموال آن ها نموده و پس از کسر مخارج فروش، قیمت آن به ایشان مسترد خواهد شد.
• تغییر نام کوچک (نام اول) بانوان خارجی که همسر مردان ایرانی می شوند، مستلزم ارایه گواهی ولادت معتبر محلی با نام جدید یا موافقت نامه کتبی مقامات ذیصلاح کشور متبوع وی مبنی بر تغییر نام وی خواهد بود. اگر این موافقت نامه قبل از صدور شناسنامه ارایه گردد شناسنامه با نام جدید تنظیم خواهد شد.
• پس از دریافت شناسنامه چنانچه مشخصات مندرج در آن (نام و نام خانوادگی تاریخ و محل تولد) و تابعیت پدر و مادر، نام و مهر امضای مأمور) با مشخصات مندرج در گواهی ولادت مغایرت داشت، اقدام به اطلاع به مأمور صادرکننده جهت رفع اشتباه نمایید.
• اگر زن خارجی و مرد ایرانی فرزند مشترک نیز دارند مطابق با مقررات مربوط به صدور شناسنامه برای افراد زیر ۱۵ سال می توانند هم زمان با درخواست خود برای فرزندشان نیز درخواست صدور شناسنامه نمایند.

مدارک مورد نیاز جهت ثبت ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی

۱- درخواستنامه تکمیل شده ثبت ازدواج توسط زوجین.

۲- اصل شناسنامه معتبر و عکس دار زوج.

۳- اصل گذرنامه معتبر خارجی زوجه.

۴- اصل گواهی بهداشتی زوجین مبنی بر داشتن سلامت کامل و نداشتن هرگونه بیماری واگیردار و مانع از ازدواج شامل: (ایدز، هپاتیت، بیماری های مقاربتی، اعتیاد و تالاسمی) .

۵- گواهی تشرف زوجه به دین مبین اسلام (درصورتی که زوجه غیر مسلمان باشد.) .

۶- اصل گواهی ازدواج شرعی زوجین، صادره از مراکز اسلامی مورد قبول نمایندگی.

۷- اصل گواهی ازدواج محلی زوجین، صادره مقامات ذی صلاح کشور متوقف فیه.

۸- اصل گواهی تولد زوجه.

۹- سه قطعه عکس زوج و ۶ قطعه عکس زوجه.

۱۰- واریز هزینه ثبت ازدواج مطابق بخشنامه تعرفه کنسولی.

مدارک درخواست شناسنامه ایرانی برای زن خارجی پس از ازدواج

۱- تکمیل مشخصات فردی (طبق فرم های موجود در سفارتخانه)؛ در صورت نداشتن پرونده کنسولی حضور زوجین به منظور تکمیل پرسش نامه درخواست صدور شناسنامه.

۲- تکمیل فرم درخواست صدور شناسنامه توسط زوجین

۳- اقامت داشتن در حوزه نمایندگی

۴- اصل و تصویر گواهی ازدواج محلی با مشخصات کامل پدر و مادر زوجین (اصل آن در نمایندگی ضمیمه پرونده می گردد).

نکته ۱ : متقاضیانی که ازدواج را در خارج از حوزه نمایندگی ثبت کرده اند، لازم است گواهی ازدواج محلی خود را به تأیید و ترجمه سفارت کشور محل ازدواج و سپس وزارت امور خارجه کشور محل حوزه نمایندگی و یا سفارت جمهوری اسلامی ایران در آن کشور برسانند.

نکته ۲ : طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، ثبت ازدواج در نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران بدون گواهی ازدواج شرعی تأیید ثبت ازدواج نزد مقامات ذیربط حتی زوجین ایرانی، غیر ممکن است بنابراین باید اول ازدواج شرعی و قانونی را انجام داده سپس با ارائه مدارک کامل به نمایندگی مراجعه نمایند.

-ارائه عکس زوجه با حجاب اسلامی

-ارائه اصل گواهی ولادت

نکته۱ : افرادی که در خارج متولد شده اند باید گواهی ولادت را از کشور مربوطه اخذ و به تأیید نمایندگی جمهوری اسلامی در ایران در آن کشور برسانند.

نکته۲ : چنانچه افراد داری فرزند نیز هستند برای صدور شناسنامه هر یک از آنها نیاز به اصل ولادت می باشد.

– در صورت تمایل زن برای برخورداری از نام خانوادگی شوهر در شناسنامه ایرانی تکمیل فرم ثبت ازدواج همسر خارجی (فرم سفارتخانه ها).

نکته : اگر در گواهی ولادت، نام خانوادگی متقاضی همان نام خانوادگی شوهر ایرانی باشد، در این حالت نیازی به درخواست تغییر نام خانوادگی نسیت.

-اصول مدارک اقامتی و تصویر آن

-پرداخت مبلغ مربوطه به حساب نمایندگی بابت هزینه صدور شناسنامه

نکته: در صورت تمایل برای تغییر نام زوجه مبلغ اضافه ای باید پرداخت شود.

ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی

چنانچه یک زن ایرانی که دین اسلام را برگزیده است و مسلمان است بخواهد با یک مرد غیر مسلمان عقد نکاح منعقد کند، این نکاح از دید قانونگذار قانون مدنی ایران جایز نیست مگر در صورت تشرف زوج به دین اسلام. حال اگر زن ایرانی علی رغم وجود این منع قانونی به نکاح یک مرد غیر مسلمان درآید، دادگاه های ایران چون این نکاح را نافذ نمی دانند بنابراین هیچ اثری بر آن مترتب نخواهند ساخت.

همچنین مطابق با ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی  موکول به اجازه دولت است. مرجع صادرکننده این اجازه در داخل کشور وزارت کشور و در خارج از کشور، نمایندگان سیاسی و کنسولی جمهوری اسلامی ایران به نیابت از طرف وزیر کشور می باشند. این اجازه اصطلاحا پروانه زناشویی نامیده می شود.

مدارک لازم برای تقاضای ازدواج با مرد خارجی

۱- درخواست مرد و زن مبنی بر تقاضای صدور پروانه اجازه زناشویی طبق نمونه وزارت کشور برای ازدواج

۲- گواهینامه از مرجع رسمی کشور متبوع مرد مبنی بر بلامانع بودن ازدواج با زن ایرانی و به رسمیت شناختن ازدواج در کشور متبوع خود.(در صورتی که تهیه گواهی نامه مذکور برای متقاضی امکانپذیر نباشد، وزارت کشور می تواند بدون دریافت مدارک فوق در صورت رضایت زن پروانه زناشویی صادر نماید.)

۳- در صورتی که مرد غیرمسلمان باشد گواهی یا استشهاد تشرف مرد به دین اسلام

۴- گواهی نامه مبنی بر اینکه مرد مجرد است یا متاهل از مرجع رسمی محلی یا ماموران سیاسی و کنسولی کشور متبوع مرد

۵- گواهی نداشتن پیشینه بد و محکومیت کیفری مرد ازمراجع رسمی محلی یا ماموران سیاسی و کنسولی کشور متبوع مرد.همچنین گواهی عدم سوءپیشینه کیفری از مرجع مربوطه در کشور ایران در صورتی که مرد بیگانه در ایرن اقامت داشته باشد.

۶- گواهی از مراجع محلی یا ماموران سیاسی و کنسولی کشور متبوع مرد مبنی بر وجود استطاعت و مکنت زوج

۷- همچنین تعهدنامه ثبتی از طرف مرد بیگانه مبنی بر اینکه متعهد شود که نفقه زن و اولاد و هرگونه حق دیگری که زن نسبت به او پیدا کند در صورت بد رفتاری یا ترک و طلاق پرداخت نماید.

تعهدات و ضمانت هایی که زوج در ازدواج با زن ایرانی می بایست ارائه دهد

• در مواردی که وزارت کشور مصلحت بداند برای حسن انجام وظایفی که طبق قوانین ایران زوج در قبال زوجه دارد از قبیل حسن رفتار و انفاق در تمام مدت زناشویی و اداره واجبات مالی زوجه و اولاد تحت حضانتش و امثال آن و هچنین در مواردی که تفریق پیش آید برای پرداخت هزینه مراجعت همسر مطلقه تا محل سکونت زن در ایران می تواند تضمین مناسب از شوهر مطالبه نماید.
• فرم تعهدنامه و تضمینی که در این قبیل موارد باید اخذ شود و چگونگی استفاده از ضمانتنامه را وزارت کشور تهیه خواهد نمود.
• وزارت کشور می تواند به استانداری ها و فرمانداری های کل و همچنین با موافقت وزارت امور خارجه به بعضی از نمایندگان سیاسی و کنسولی ایران در خارجه اختیار دهد که طبق مقررات این آیین نامه پروانه اجازه زناشویی را مستقیما در محل صادر نموده و مراتب را به ثبت احوال اعلام دارند.
• زن ایرانی که با تبعه خارجه ازدواج نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج، تابعیت شوهر به واسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود ولی در هر صورت، بعد از وفات شوهر یا تفریق، به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه تصدیق فوت شوهر و یا سند تفریق، تابعیت اصلیه زن با جمیع حقوق و امتیازات راجع به آن مجددا به او تعلق خواهد گرفت.
• هرگاه قانون تابعیت مملکت زوج، زن را بین حفظ تابعیت اصلی و تابعیت زوج، مخیر بگذارد در این مور زن ایرانی که بخواهد تابعیت مملکت زوج را دارا شود و علل موجهی هم برای تقاضای خود در دست داشته باشد به شرط تقدیم تقاضانامه کتبی به وزارت امور خارجه ممکن است با تقاضای او موافقت گردد.
• زن های ایرانی که بر اثر ازدواج تابعیت خارجی را تحصیل می کنند حق داشتن اموال غیرمنقول را در صورتی که موجب سلطه اقتصادی خارجی گردد ندارند.

(تشخیص این امر با کمیسیون متشکل از نمایندگان وزارت های امور خارجه و کشور و اطلاعات است.)