اهلیت و حجر

۱-محجور کسی است که به علت نقص یا فقد اهلیت نمی تواند اعمال حقوقی انجام دهد.

۲-اقسام اهلیت:✅اهلیت به معنای عام:صلاحیت شخص برای دارا شدن و اجرای حق و تکلیف
✅اهلیت به معنای خاص:توانایی دارا شدن حق یا اراده کردن آن

۳-اهلیت دارا شدن حق اهلیت تمتع،اهلیت تملک یا اهلیت استحقاق (ماده ۹۵۶،۹۵۷،۹۵۹ قانون مدنی)

۴-اهلیت دارا شدن حق:همیشه اهلیت دارا شدن حق با اهلیت اجرا نیست،چه ممکن است شخص حقیقی داشته باشد اما نتواند آن را اجرا کند.
اهلیت اجرای حق اهلیت استیفا یا اهلیت تصرف

۵-مبنای حقوقی اهلیت تمتع،انسان بودن است و بعد از تولد تا به هنگام مرگ این توانایی را حفظ خواهد کرد.(ماده ۹۵۶ قانون مدنی)

۶-عدم اهلیت استیفا اصطلاحا حجر و کسی که فاقد این اهلیت است محجور نامیده میشود.

۷-برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشد باشند.

۸-بنابراین قراردادهایی مربوط به سلب اهلیت این از اهلیت تمتع و اهلیت استیفا،باطل و بلا اثر است.(ماده ۹۵۹ و ۹۶۰ قانون مدنی)

۹-اموال صغیری را که بالغ شده است در صورتی می توان به او داد که رشد او ثابت شده باشد.

۱۰-منظور از عقل این است که قوای دماغی شخص سالم باشد اگر کسی فاقد قوای عقل و مبتلا به اختلال قوای دماغی باشد مجنون نامیده می شود.

۱۱-حجر به معنی عدم اهلیت استیفا است یا عبارتی منع شخص به حکم قانون از اینکه بتواند امور خود را به طور مستقل و بدون دخالت دیگری اداره کند و شخصاً اعمال حقوقی انجام دهد.

۱۲-حجر عبارت است از ممنوع بودن شخص از دخالت در اموال و حقوق مالی خود از طرف قانون

۱۳-حجر در حقوق ایران تنها به امور مالی اختصاص ندارد.

حجر عام و خاص

✅حجر عام این است که شخص به طور کلی از اجرای حق و انجام دادن اعمال حقوقی ممنوع باشد.مثلاً :مجنون-صغیر

✅حجر خاص:ممنوع شدن شخص از پاره ای تصرفات می باشد،نه از همه آنها مثلاً: سفیه یا غیر رشید-تاجر ورشکسته

۱۵-در حجر حمایتی حمایت از محجور مورد نظر قانون گذار است ولی در حجر سو ظنی مقصود حمایت از منافع دیگران است.
✅حجر حمایتی مانند:صغیر-سفیه-مجنون
✅حجر سو ظنی مانند:تاجر ورشکسته

حچر قانونی و قضایی

۱۶-حجر قانونی ⬅ به حکم مستقیم قانون مانند:صغیر
حجر قضایی ⬅ به حکم دادگاه مانند:مجنون-تاجر ورشکسته

یعنی صغیر در هر حالی و به حکم قانونی محجور است اما مجنون و تاجر ورشکسته به حکم قضایی است چون جنون دائمی یا ادواری است.

۱۷-جنون ادواری یعنی فقط در پاره ای اوقات جنون عارض گردد و گاهی اوقات مجنون در افاقه بسر می برد و از نیروی عقل و درک برخوردار است.

۱۸-حجر مبتنی بر فقدان درک،شعور و اراده است. اهلیت و حجر

۱۹-حجر سفیه محدود به امور مالی است،اما حجر صغیر و مجنون عام است و همه امور را در بر میگیرد.

✅امور مالی همانند :کلیه اموال و هزینه های مالی

✅امور غیر مالی همانند :ازدواج-طلاق و…

۲۰-گاه حجری در زمان معین پایان می یابد،مانند حجر صغیر
ولی گاهی حر غایت معینی ندارد و زمان انقضای آن معلوم نیست مانند حجر مجنون

وکیل مشهد ، مشاوره و وکالت تخصصی